1955ರಲ್ಲಿ ಅಖಿಲ ಭಾರತ ವೀರಶೈವ ಮಹಾ ಸಭಾ ಸಮ್ಮೇಳನವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು ನಾನು ನನ್ನ ಇಬ್ಬರು ಸ್ನೇಹಿತರ ಜೊತೆಗೆ ಬಾಂಬೆಯಿಂದ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಅಂದಿನ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಮಹಾರಾಜರಾಗಿದ್ದ ಜಯ ಚಾಮರಾಜ ಒಡೆಯರ್ ಕೂಡ ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಕಾಯಕ ನಿಲಯ ಹಾಗೂ ಅನುಭವ ಮಂಟಪದ ಕಟ್ಟಡಗಳ ಶಂಕುಸ್ಥಾಪನೆ ನೆರವೇರಿಸಿದರು. ಅಂದು ಸಂಯುಕ್ತ ಬಾಂಬೆ ರಾಜ್ಯದ ಸಚಿವರಾದ ಎಂ.ಪಿ.ಪಾಟೀಲರು ಈ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು. ಅಡಿಗಲ್ಲು ಹಾಕಿದ ನಂತರ ನಾನು ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ಓದಿದ ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಶತಮಾನದ ಬಸವಣ್ಣನವರ ಮಹಾಮನೆ, ಬಿಜ್ಜಳನ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಶಿವಶರಣರು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು (ಶಿವಯೋಗ) ನೋಡಲು ಗೆಳೆಯರೊಂದಿಗೆ ಹೋದೆ. ಆದರೆ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿನ ಈ ಸ್ಥಳಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಳೆಯುವ ಖಾತೆಗಳಿಂದ ನಾನು ದೃಶ್ಯೀಕರಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ನಾನು ಕಂಡುಕೊಂಡೆ  ಮತ್ತು ನಾನು ನೋಡಿದ ನಿಜವಾದ ಕಟ್ಟಡಗಳು. ಈ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ನೋಡಿ ನನಗೆ ನಿರಾಶೆಯಾಯಿತು.

ಆಗ ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣ ತಾಲೂಕಾಗಿ ಏಕೆ ರಚನೆಯಾಗಬಾರದು ಮತ್ತು ಕಿಲ್ಲೆ ಕಲ್ಯಾಣ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಏಕೆ ಇಡಬಾರದು ಎಂಬ ಆಲೋಚನೆ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹೊಳೆಯಿತು. ಆದರೆ ಅದನ್ನೆಲ್ಲ ಸಾಧಿಸುವುದು ಹೇಗೆ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ನನ್ನನ್ನು ಕಾಡತೊಡಗಿತು.

 

1958ರ ಮೇ 16ರಂದು ನಾನು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದಾಗ ನನ್ನ ಕನಸನ್ನು ನನಸು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿಯೇ ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣವನ್ನು ತಾಲೂಕನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಂಡು, ಕಿಲ್ಲೆ ಕಲ್ಯಾಣ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಬಸವ ಕಲ್ಯಾಣ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು.
 

ನಂತರ, 17 ಮೇ 1964 ರಂದು ಬಾಂಬೆಯ ಬಸವ ಸದನದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಭೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು, ಅದಕ್ಕೆ ನನ್ನನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಯಿತು. ಹುಚ್ಚೇಶ್ವರ ಮುದಗಲ್, ಸಂಸದರು ಮತ್ತು ಪಾಲಕಂದವಾರ  ಆ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದರು. ಕಳೆದ ಎರಡು-ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಬಾಂಬೆಯಲ್ಲಿ ಬಸವ ಜಯಂತಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದು, ಆ ವರ್ಷದ ಆಚರಣೆಗೆ ನವಕಲ್ಯಾಣ ಮಠದ ಪೂಜ್ಯ ಕುಮಾರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಅವರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಿದ್ದಾಗಿ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ನೆರೆದ ಸದಸ್ಯರು ಗಮನ ಸೆಳೆದರು. “ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಜನ್ಮ ದಿನಾಚರಣೆಯನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ, ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯ, ನಮ್ಮ ದೇಶ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಸವ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಏಕೆ ಸ್ಥಾಪಿಸಬಾರದು?” ಎಂದು ನಾನು ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದೇನೆ. ನಾನು ಕೇಳಿದೆ.

ನನ್ನ ಸಲಹೆಯ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತೃತ ಚರ್ಚೆ ನಡೆದು, ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ಸಣ್ಣ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ರಚಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಯಿತು. ಆ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬೇಕು. ನನ್ನನ್ನು ಸಮಿತಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಸಭೆಯ ನಿರ್ಣಯದ ಪ್ರಕಾರ ನಾನು ಮತ್ತು ಜಯಣ್ಣ ಚಿಗಟೇರಿ ಧಾರವಾಡಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದೆವು. ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಉಪಕುಲಪತಿಗಳನ್ನು ಭೇಟಿ ಮಾಡಿ ಸಭೆ ನಡೆಸುವಂತೆ ಮನವಿ ಮಾಡಿದೆವು. ಊರಿನ ಪ್ರಮುಖರಾದ ವಕೀಲರು, ವೈದ್ಯರು, ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಮುಂತಾದವರು ಸಭೆಯನ್ನು ಕರೆದರು. ಬಸವ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಗೆ ಯಾವ ಹೆಸರು ಇಡಬೇಕು ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಎರಡು ಪದಗಳಿರುವ ಸೂಕ್ತ ಹೆಸರು ಸೂಚಿಸಲು ಪ್ರೊ.ಮಾಳವಾಡ ಸೇರಿದಂತೆ ಮೂವರ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ನೇಮಿಸಲಾಯಿತು. ಸಮಿತಿಯು ಎರಡು-ಮೂರು ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದ್ದು, ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಬಸವ ಸಮಿತಿಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡಲಾಯಿತು.